پرسونا چیست و چگونه درست می‌شود؟

به جلسه دوم از آموزش طراحی ux ui رایگان از آژانس نوآوری رسام خوش آمدید. در این قسمت می‌خواهیم به پرسش پرسونا چیست پاسخ کامل بدهیم. همچنین در این قسمت از آموزش طراحی رابط کاربری رایگان قصد داریم اهمیت نقش پرسونا مشتری را بررسی کنیم.

• پرسونا همان کاربری است که قصد استفاده از محصولات یا خدمات شما را دارد. این شخصیت فرضی است اما به کاربر شما شباهت دارد.
• پرسونا شامل نام، جنسیت، سن، تحصیلات، محل زندگی، اشتغال، سلایق و علایق، درآمد، تفریحات، دغدغه‌ها، چالش‌ها و … است.
• بر اساس پرسونا، تحقیق کاربری در پروژه‌های UX انجام می‌شود.

ساخت پرسونا از کجا شروع می‌شود؟

• جلسه با کارفرما و دریافت فرضیات کسب و کار
• برگزاری جلسات طوفان فکری با متخصصین
• ساخت پرسش‌نامه، نظرسنجی و مصاحبه حضوری و آنلاین
• دیتابیس مشتریان فعلی و فرم‌های تماس (در صورتی که موجود بود)

مصاحبه به ذینفعان

چه برای ساخت پرسونا مخاطب و چه برای بهبود فرآیند تحقیق، نیاز به گفتگو با ذینفعان وجود دارد. ذینفع، صرفا شخص سرمایه‌گذار و کارفرما نیست. فرض کنید که در مجموعه‌ای مشغول به کار هستید که افراد مختلفی در تیم طراحی سایت طراحی محصول و خدمات سئو فعالیت می‌کنند. بنابراین، صرف نظر از کارفرما و سرمایه‌گذار، مدیر محصول و حتی تیم برنامه‌نویسی، همگی می‌توانند جز ذینفعان باشند. زیرا عملکرد ما می‌تواند در خروجی کار آن‌ها نیز موثر باشد. اما اینکه در چه سطحی و با چه زمانی با ذینفعان گفتگو کنیم، در جدول زیر قابل ارائه است.

در گفتگو با ذینفعان، ممکن است برای برخی گروه‌ها، به فراخور قدرت، جذابیت و تأثیرگذاری آن‌ها در فرآیند طراحی محصول، وقت و انرژی صرف کنیم.

تحلیل رقبا – Competitor analysis

به جهت موفقیت در فرآیند استخراج پرسونا مشتری و تحقیقات کاربری، فرآیند تحلیل رقبا یکی از مهم‌ترین کارها به شمار می‌رود. با رسم یک جدول می‌توانیم به این موضوع نزدیک‌تر شویم. در ستون‌ها می‌توان محصول خود و رقبا را آورد. همچنین در سطرها نیز، عواملی که می‌خواهیم مورد قیاس قرار بگیرند را بیاوریم. به‌عنوان ‌مثال، ما یک فروشگاه آنلاین گوشی‌های هوشمند داشته باشیم و بخواهیم مزیت‌های رقابتی خود را با سایر رقیبان مانند دیجی کالا، بسنجیم.

• بررسی رقیبانی که پرسونای مشابه دارند، مشاهده راه‌حل‌ها، ضعف‌ها و برتری‌های آن‌ها نسبت به فعالیت خود.
• تحلیل رقبا اوایل تحقیق و قبل از شناخت کاربران است. پس بهتر است قبل از تحلیل رقبا، بازیگران اصلی آن محصول را بشناسیم.

آشنایی با Empathy-map

نقشه همدلی، در راستای بهبود تجربه کاربری و پس از پرسونا ساخته می‌شود.
همدلی با کاربر، جز مراحل اولیه تفکر طراحی است
در نقشه همدلی، تلاش می‌کنیم تا خود را به جای کاربر بگذاریم تا نیازها، رفتارها و احساسات آن شخص را بهتر بشناسیم و در این نقشه آنها را اضافه کنیم.

پرسونای منفی

ممکن است برخی از گروه کاربران، لزوماً از خدمات ما استفاده نکنند و به نوعی، مخاطب و خریدار خدمات و محصولات ما نباشند. به این گروه از کاربران، پرسونای منفی گفته می‌شود. بدیهی است که با این دسته از کاربران، مصاحبه و تحقیقاتی انجام نخواهیم داد.

بعد از پرسونا چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

• آیا شخصی با این ویژگی‌ها یافت می‌شود؟ اگر نه، باید پرسونا تغییر کند. زیرا هیچ گروه کاربرانی وجود ندارند که از خدمات و یا محصولات ما استفاده کنند.
• آیا دقیقا شخصی هست که همین پرسونا باشد؟ اگر بله، باید پرسونا تغییر کند. زیرا آن قدر موضوع خاص است که دیگر پرسونا شامل یک گروه نخواهد شد. بدیهی است که ما صرفا یک مخاطب یا مشتری نخواهیم داشت. ممکن است جامعه آماری کوچک باشد. اما نه به حدی که صرفا یک شخص حقیقی، در پرسونای ما قرار بگیرد.
• آیا این پرسونا بیانگر جامعه هدف ما هست؟ اگر نیست باید مورد دیگری را هم ساخت. مانند شرکت اسنپ، پرسونای راننده، مسافر، شخصی که اقامتگاه بوم‌گردی اجاره می‌کند.

همیشه خود را جای کاربر بگذارید

ما در این قسمت از دوره طراحی ux ui مفهوم پرسونا، شیوه ساخت آن‌ها، نقشه همدلی، تحلیل رقبا و پرسونای منفی را تعریف کردیم. همچنین یک نمونه پرسونای مخاطب را در این جلسه توصیف کردیم. بنابراین خوشحال می‌شویم تجربیات خود را در زمینه ساخت پرسونا با ما به اشتراک بگذارید. متخصصین آژانس نوآوری رسام آماده پاسخ گویی به سوالات شما عزیزان در بخش دیدگاه هستند.
موفق باشید 😍