به جلسه سوم از آموزش طراحی ux ui رایگان از آژانس نوآوری رسام خوش آمدید. در این قسمت می‌خواهیم به پرسش پرسونا چیست پاسخ کامل بدهیم. همچنین در این قسمت از آموزش طراحی رابط کاربری رایگان قصد داریم اهمیت نقش پرسونا مشتری را بررسی کنیم.
• پرسونا همان کاربری است که قصد استفاده از محصولات یا خدمات شما را دارد. این شخصیت فرضی است اما به کاربر شما شباهت دارد.
• پرسونا شامل نام، جنسیت، سن، تحصیلات، محل زندگی، اشتغال، سلایق و علایق، درآمد، تفریحات، دغدغه‌ها، چالش‌ها و … است.
• بر اساس پرسونا، تحقیق کاربری در پروژه‌های UX انجام می‌شود.
ساخت پرسونا از کجا شروع می‌شود؟
- جلسه با کارفرما و دریافت فرضیات کسب و کار
- برگزاری جلسات طوفان فکری با متخصصین
- ساخت پرسش‌نامه، نظرسنجی و مصاحبه حضوری و آنلاین
- دیتابیس مشتریان فعلی و فرم‌های تماس (در صورتی که موجود بود)
مصاحبه به ذینفعان
چه برای ساخت پرسونا مخاطب و چه برای بهبود فرآیند تحقیق، نیاز به گفتگو با ذینفعان وجود دارد. ذینفع، صرفا شخص سرمایه‌گذار و کارفرما نیست. فرض کنید که در مجموعه‌ای مشغول به کار هستید که افراد مختلفی در تیم طراحی سایت طراحی محصول و خدمات سئو فعالیت می‌کنند. بنابراین، صرف نظر از کارفرما و سرمایه‌گذار، مدیر محصول و حتی تیم برنامه‌نویسی، همگی می‌توانند جز ذینفعان باشند. زیرا عملکرد ما می‌تواند در خروجی کار آنها نیز موثر باشد. اما اینکه در چه سطحی و با چه زمانی با ذینفعان گفتگو کنیم، در جدول زیر قابل ارائه است.
در گفتگو با ذینفعان، ممکن است برای برخی گروه‌ها، به فراخور قدرت، جذابیت و تأثیرگذاری آنها در فرآیند طراحی محصول، وقت و انرژی صرف کنیم.
تحلیل رقبا – Competitor analysis
به جهت موفقیت در فرآیند استخراج پرسونا مشتری و تحقیقات کاربری، فرآیند تحلیل رقبا یکی از مهم‌ترین کارها به شمار می‌رود. با رسم یک جدول می‌توانیم به این موضوع نزدیک‌تر شویم. در ستون‌ها می‌توان محصول خود و رقبا را آورد. همچنین در سطرها نیز، عواملی که می‌خواهیم مورد قیاس قرار بگیرند را بیاوریم. به‌عنوان مثال، ما یک فروشگاه آنلاین گوشی‌های هوشمند داشته باشیم و بخواهیم مزیت‌های رقابتی خود را با سایر رقیبان مانند دیجی کالا، بسنجیم.
• بررسی رقیبانی که پرسونای مشابه دارند، مشاهده راه‌حل‌ها، ضعف‌ها و برتری‌های آنها نسبت به فعالیت خود.
• تحلیل رقبا اوایل تحقیق و قبل از شناخت کاربران است. پس بهتر است قبل از تحلیل رقبا، بازیگران اصلی آن محصول را بشناسیم.
آشنایی با Empathy-map
نقشه همدلی، در راستای بهبود تجربه کاربری و پس از پرسونا ساخته می‌شود.
همدلی با کاربر، جز مراحل اولیه تفکر طراحی است
در نقشه همدلی، تلاش می‌کنیم تا خود را به جای کاربر بگذاریم تا نیازها، رفتارها و احساسات آن شخص را بهتر بشناسیم و در این نقشه آنها را اضافه کنیم.
پرسونای منفی
ممکن است برخی از گروه کاربران، لزوماً از خدمات ما استفاده نکنند و به نوعی، مخاطب و خریدار خدمات و محصولات ما نباشند. به این گروه از کاربران، پرسونای منفی گفته می‌شود. بدیهی است که با این دسته از کاربران، مصاحبه و تحقیقاتی انجام نخواهیم داد.
بعد از پرسونا چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
• آیا شخصی با این ویژگی‌ها یافت می‌شود؟ اگر نه، باید پرسونا تغییر کند. زیرا هیچ گروه کاربرانی وجود ندارند که از خدمات و یا محصولات ما استفاده کنند.
• آیا دقیقا شخصی هست که همین پرسونا باشد؟ اگر بله، باید پرسونا تغییر کند. زیرا آن قدر موضوع خاص است که دیگر پرسونا شامل یک گروه نخواهد شد. بدیهی است که ما صرفا یک مخاطب یا مشتری نخواهیم داشت. ممکن است جامعه آماری کوچک باشد. اما نه به حدی که صرفا یک شخص حقیقی، در پرسونای ما قرار بگیرد.
• آیا این پرسونا بیانگر جامعه هدف ما هست؟ اگر نیست باید مورد دیگری را هم ساخت. مانند شرکت اسنپ، پرسونای راننده، مسافر، شخصی که اقامتگاه بوم‌گردی اجاره می‌کند.
همیشه خود را جای کاربر بگذارید
ما در این قسمت از دوره طراحی ux ui مفهوم پرسونا، شیوه ساخت آنها، نقشه همدلی، تحلیل رقبا و پرسونای منفی را تعریف کردیم. همچنین یک نمونه پرسونای مخاطب را در این جلسه توصیف کردیم. بنابراین خوشحال می‌شویم تجربیات خود را در زمینه ساخت پرسونا با ما به اشتراک بگذارید. متخصصین آژانس نوآوری رسام آماده پاسخ گویی به سوالات شما عزیزان در بخش دیدگاه هستند.
موفق باشید 😍
معرفی منابع و تمرین برای این جلسه
لطفاً بدون اینکه بهانه بیاورید، مقالات زیر را با عشق و علاقه مطالعه کنید و یک خلاصه یک صفحه‌ای برای خود بنویسید. نوشتن باعث می‌شود بهتر بیاموزیم. لینک دوم، یک مجموعه مقاله است. بنابراین اگر دوست داشتید بیشتر مطالعه کنید، جدول مقالات داخل آن را هم بخوانید. اگر هم این کار را نکردید، حداقل از اسلایدهای داخل این ویدئو، از هر موضوع یک مقاله سرچ کنید و بخوانید. افزون بر این، سعی کنید با توجه به محتوای ویدئویی و با ابزارهای معرفی شده، یک پرسونا بسازید. حتی اگر از مطالب معرفی شده زیر هم سوالی پیش آمد، آن را اینجا مطرح کنید تا به آن پاسخ بدهیم.
https://www.interaction-design.org/literature/topics/personas
https://www.nngroup.com/articles/personas-study-guide
38 پاسخ
سپاس از توضیحاتتون. یه سوال دیگه هم دارم اگه پاسخ بدین ممنون می‌شوم. به عنوان مثال در مورد یک فروشگاه اینترنتی مثل دیجی کالا، دو نوع پرسونا فقط در نظر می‌گیریم یعنی خریدار و فروشنده و یا برای اقشار مختلف خریدار و فروشنده هر کدام پرسونای جدا در نظر می گیریم مثلا خانم‌های خریدار، اقایون خریدار، نوجوان، مسن و…؟ و یا این موارد رو در دسترسی‌پذیری بررسی می‌کنیم؟
درود بر شما. وقت بخیر
در برخی موارد ممکنه پرسوناهای بیشتری داشته باشیم. مثلا فرض کنید یک بیزنس آموزشی دارید، خریدار محصول شما هم ممکنه یک بچه بین 8 تا 14 ساله باشد که واقعا نمی‌دانیم این بچه خودش دسترسی به اینترنت و موبایل دارد و خودش می‌خرد و یا به دلایلی ممکن است والدین او، اجازه ندهند تا 18 سالگی موبایل داشته باشند و در نهایت خودشان کالا را بخرند. بیزنسی مثل دیجی‌کالا خیلی بزرگ است. طیف‌های مختلف جامعه را در بر می‌گیرد. بنابراین ممکن است پرسونای بیشتری ساخته باشند. در خصوص دسترسی‌پذیری درست فرمودید. باید کاری کنیم که محصول برای تمامی افراد جامعه مناسب باشد. مثلا برای شخص من هر خودرویی که سوار بشوم مناسب است. چون با قد 178 و مقدار وزن 65 تا 70 کیلویی من هیچ مشکلی رخ نمی‌دهد. اما فرض کنید شخصی بشیند که صد کیلو وزن داشته باشد. پس باید صندلی خودرو قابل تنظیم باشد. این یعنی آن محصول برای همه اقشار جامعه بهینه شده دسترس‌پذیر است.
موفق باشید.
در خصوص پرسونا چیزی که متوجه شدم، کاربران رو در واقع فقط به طور کلی دسته‌بندی می کنیم و وارد جزییات نمی‌شویم. یعنی مثلا برای اسنپ دو پرسونا در سطح کلی داریم یکی مسافر و یکی راننده. و برای قشرهای مختلف مردم در نقش مسافر، پرسونا تشکیل نمی‌دهیم. درسته؟ و به صورت ذهنی فقط خصوصیات یک فرد که می‌تونه مسافر یا راننده باشه رو به عنوان پرسونا می‌نویسیم.
درود بر شما مهشید جان. وقت بخیر
دسته‌بندی کاربران نمیشه گفت. در واقع می‌توان گفت خصوصیات افرادی که از خدمات و محصولات ما قراره استفاده کنن رو مشخص می‌کنیم با یک سری فرضیات، همچنین کمک گرفتن از اطلاعاتی که از کارفرما و ذینفعان به ما می‌دهند، همچنین تحقیقات کاربری هم که جلو می‌رود اطلاعات بیشتری به ما می‌دهد. پس در نتیجه ما پرسونا را رها نمی‌کنیم. در گذر زمان کامل‌تر خواهد شد و به کاربر، اصطلاحا نزدیک‌تر خواهیم شد. برای اسنپ ما صرفا مثال زدیم که دو پرسونا (حداقل) وجود دارد. ممکن است پرسوناهای بیشتری نیز ساخته بشوند که ما چون داخل اون مجموعه نیستیم، طبیعتاً از آن اطلاع نداریم. اما آن دو موردی که مثال زدیم، قطعا وجود دارد برای راننده و مسافر. در واقع نمی‌توانیم بگیم ذهنی هست صرفا. چون برخی از اطلاعات پرسونا همانطور که بیان شد، در گذر زمان و در فرآیند پروژه کامل می‌شود. این اطلاعات از گفتگو و مصاحبه با ذینفعان، کاربران، اطلاعات نظرسنجی و… نیز بدست می‌آید و در فرآیند پروژه کامل‌تر خواهد شد.
یکم بحث سختی هست. بنابراین مقالاتی را هم که گذاشتم رو مطالعه بکن. اما سخت نگیر. اگر دیدی متوجه نمی‌شوی ازش رد بشو و بعدا دوباره برگرد و مطالبی که رد شدی ازش رو، قوی‌تر کن.
موفق باشید.
سلام.ممنون از توضیحاتتون
کاش پایین هر ویدیو فایلی هم که از روش آموزش میدید رو برای دانلود قرار می‌دادید.
درود بر شما. وقت بخیر
در جلسه اول دوره، مستندات آموزشی را به صورت pdf قرار دادیم. دانلود کنید. در جلسه رنگ‌ها فایل draft پروژه هست.
موفق باشید.
سلام، وقت بخیر
با تشکر از مطالب آموزنده و مفید شما، سوالی داشتم در ارتباط با طراحی یک نرم افزار تحت وب در فیگما
نرم افزار ما شامل زیرسیستم های مختلفی است که هر کدام تعداد فرم های بالایی دارد. من طراحی هر زیرسیستم را در یک پیج در فیگما انجام دادم و همه پیج ها در پروژه کلی نرم افزار هستند.اما مشکلی که دارم هر بار که تعدادی فرم اضافه می شود باعث سنگین شدن حجم برنامه و کند باز شدن فیگما می شود. علت این امر چی هست و آیا این کار درست بوده است؟
درود بر شما مریم جان. وقت بخیر
سنگین شدن پروژه با توجه به موضوعاتی که فرمودید طبیعی هست. البته این روزها هم کمی خاص بود و اینترنت بین‌الملل هم با مشکلاتی همراه بود. بنابراین بعدا این موضوع به نظرم بهتر هم خواهد شد. اما حتی در حالت عادی هم اگر تعداد صفحات زیاد باشد، گاهی پیش می‌آید که پروژه سنگین بشود. سرعت اینترنت، قوی بودن سیستمی که با آن کار می‌کنیم، حذف عناصری که احساس می‌کنید لازم نیستند و در نهایت استفاده از تصاویر و اصطلاحاً Asset های سبک‌تر (مثلا تصویر دوربین دیجیتال را مستقیم نندازیم در فیگما و حجم و سایز آنها را بهینه کنیم).
موفق باشید.
سلام وقتتون به خیر این سایت شما با وردپرس هست؟ قسمت ویدیو ها با چه المنتی طراحی شدن؟
درود بر شما. وقت بخیر
بله سایت وردپرس است. برای درج ویدئوها اتفاقا از همان ویجت پیشفرض ویدئو در المنتور استفاده شده. البته شاید بعداً تغییرش بدهیم که بتوانیم زیرنویس اضافه کنیم.
موفق باشید.
سلام وقتتون بخیر
تمرین ها رو کجا قرار میدید؟
درود بر شما. وقت بخیر
تمرین‌ها نیز در انتهای هر جلسه درج شده است. برخی جلسات صرفاً تمرین‌شان، مطالعه یک سری مقاله است.
موفق باشید.
با سلام ممنون از آموزش های خوبتون. یه پیشنهاد برای این سایت دارم. اگر پایین هر ویدیو دوره یک دکمه برای رفتن به جلسه بعدی تعبیه بشه و همچنین نوار پیشرفتی برای اینکه چند درصد دوره طی شده رابطه من کاربر با سایت شما بهتر میشه.
درود بر شما. وقت بخیر
سپاسگزارم. لینک جلسه قبل و بعد الان هم هست. مکان و ظاهر آن را تغییر دادم که بهتر شود. مورد دیگری هم که فرمودید به نظرم جذاب است. اضافه خواهیم کرد.
موفق باشید.
با سپاس بسیار عالی. استاد گرامی اگر این فایل مراحل ux رو هم برامون در دسترس قرار بدین ممنون می شم.
درود بر شما. وقت بخیر
فایل مستندات آموزشی در جلسه اول دوره درج شده است. دانلود کنید.
موفق باشید.
سلام و عرض ارادت. خیلی مطالب شما عالی بود متشکرم.
درود بر شما. وقت بحیر
سپاس از لطف و همراهی و مهربانی شما دوست عزیز.
موفق باشید.
سلام، خسته نباشید. با توجه به پیشرفت هوش مصنوعی آیا باعث از بین رفتن طراحی UI/UX نمیشه؟
درود بر شما. وقت بخیر.
باید با آغوش باز از هوش مصنوعی استقبال کرد و آن را آموخت. به ما کمک خواهند کرد. اما به این شکل نیست که برای ما بیزنس راه‌اندازی کند. فقط کمک‌کننده است. ممکن است یک طرح ui بدهد و یا یک کد برای ما بنویسد. ولی به این شکل نیست که بتواند کل آنچه که برای آن بیزنس می‌خواهیم را اجرا کند. برخی از این ابزارها در پلن‌های پولی، قوی‌تر عمل می‌کنند که تهیه آنها با توجه به قیمت دلار و تحریم، برای ایرانیان دشوار است. هرچند که افرادی که خارج از ایران هستند هم نمی‌توانند با هوش مصنوعی همه مشکلات خود را حل کنند و مثلا دیگر طراحی سایت یا رابط کاربری انجام ندهند. اگر اینطور بود که من کل سایت رسام را با هوش مصنوعی ایجاد می‌کردم و هزاران نفر/ساعت (خودم و همکارانم) روی آن وقت نمی‌گذاشتیم.
در واقع این ابزارها صرفاً کمک‌کننده هستند. ممکن است در آینده اتفاقات خاص‌تری بیفتد اما بعید است به این زودی باشد. بنابراین باید مهارت‌هایی که دوست داریم را یاد گرفته و در کنار آن تلاش کنیم ابزارهای هوش مصنوعی را نیز بیاموزیم تا هر زمانی مسیر عوض شد، بتوانیم ما نیز با آن موج بالا برویم.
موفق باشید.
سلام آقای حمداللهی ممنون از آموزش های جذاب شما.
میخواستم بدونم امکان اینکه در آپدیت جدید بعد از گذروندن دوره ها گواهی نامه ای هم در نظر بگیرید برای مهارت آموزان هست؟
درود بر شما. وقت بخیر
سپاس از لطف و مهربانی شما. من این موضوع رو جون قراره دوره را هم بروز کنم قطعا بررسی خواهم کرد. اگر بتوانم و با موانع قانونی و حقوقی مواجه نشوم انجام خواهم داد. (برخی از افرادی که دوره را گذرانده‌اند خودشان داخل رزومه خود این را می‌نویسند که خب این مقوله مشکلی ندارد). در خصوص مدرک هم من پیگیر خواهم شد ببینم که آیا می‌شود یا خیر.
موفق باشید.
بی نظیر
درود بر شما. وقت بخیر
سپاس از لطف و مهربانی و همراهی شما.
موفق باشید.
سلام و وقت بخیر آقای حمداللهی عزیز
آموزش هاتون اینقدری فوق العاده اس که دلم نیومد کامنت نزارم
ازتون ممنونم و صمیمانه براتون آرزوی موفقیت و سلامتی میکنم
عشق فراوان♥️
درود بر شما. وقت بخیر
سپاس از لطف و مهربانی شما. خوشحالم اگر مفید باشد محتوای ما ♥️
ارادتمندم. موفق باشید.
بسیار عالی. سپاسگذارم.
درود بر شما. عرض ادب
سپاس از لطف و همراهی شما.
سلام و عرض ادب
استاد حمدالهی گرامی، از زحمات شما سپاسگزارم.
درود بر شما. وقت بخیر
سپاس از شما خانم وحدتی. امیدوارم مفید واقع بشود.
ارادتمندم. موفق باشید.
سلام جناب حمدالهی گرامی. یه سوال اگر برخی از آقایون بخوان محصولات مربوط به خانم ها را به عنوان هدیه بخرند از ما. آیا می توانند جزئی از پرسونای ما باشند؟ یا چون جزء حداقل‌های خریدارهای ما هستند، باید طرفنظر بشه؟
درود بر شما. وقت بخیر
بله می‌توانند. ممکن است که یوزر مصرف کننده نباشند اما مشتری به حساب می آیند و می‌توان آنها را نیز در نظر گرفت.
موفق باشید.
بسیار عالی مختصر و مفید بدون اتلاف وقت خداقوت
درود بر شما دوست عزیز، وقت بخیر
سپاس از لطف شما. خوشحالم که مورد توجه قرار گرفته است.
عالی استاد ممنون از زحماتتون.
درود بر شما دوست گرامی
سپاسگزارم از لطف شما. امیدوارم که کمک کننده باشد.
موفق باشید.
سلام . خسته نباشید استاد
بسیار عالی بود
درود و سپاس خانم موسوی
سپاس از لطف و همراهی شما.