به قسمت دوم دوره رایگان طراحی رابط کاربری از آژانس نوآوری رسام خوش آمدید. در این قسمت از دوره قصد داریم به روش‌های تحقیق تجربه کاربری از جمله مصاحبه، مشاهده، نظرسنجی، پرسشنامه و فوکوس گروپ بپردازیم. این مراحل پس از تکمیل پرسونا مخاطب و قبل از طراحی انجام می‌شود. کسب اطلاعات از روش‌های بالا می‌تواند در فرآیند طراحی تاثیر مثبت داشته باشد. پس اگر می‌خواهید با تکنیک‌های تحقیق تجربه کاربری آشنا شوید کافی است افتخار دهید و دقایقی از زمان خود را به آموزش رایگان طراحی تجربه کاربری اختصاص دهید.
تحقیقات کاربری از جمع‌آوری اطلاعات شروع می‌شود. ما برای اینکه بتوانیم فرآیند تحقیق را به‌خوبی پیش ببریم، باید ابتدا اطلاعاتی را جمع‌آوری و سپس، آنها را تحلیل و ارزیابی کنیم. افزون بر این، باید بتوانیم از این جمع‌آوری و تحلیل، به نتایجی نیز برسیم. این نتیجه‌گیری به ما کمک می‌کند تا ادامه فرآیند تحقیق، مانند معماری اطلاعات و طراحی رابط کاربری را بهتر پیش ببریم.
داده یا Data – تحقیق یا Research
داده‌های کیفی، مبتنی بر توصیف و داده‌های کمی مبتنی بر اعداد و قابل شمارش هستند. مثلا شما نمی‌توانید بگویید همکلاسی خود را چند تا دوست دارید. چون مقدار کیفی هست. اما مثلا می‌توانید بگوئید سالی 8 بار ادکلن می‌خرید، اینجا مقدار کمی و قابل شمارش است.
تحقیقات عینی مبتنی بر حقایق عینی و غیرقابل انکار هستند. برای مثال قد یک انسانی 178 سانتی متر است. این مبتنی بر یک واقعیت هست و قابل تغییر نیست. اما تحقیقات ذهنی مبتنی بر عقاید و احساسات ما هستند. مثلا علاقه ما نسبت به رنگ آبی.
تفاوت استارتاپ و کسب و کار با محوریت تحقیق تجربه کاربری
تحقیقات تجربه کاربری، سخت، زمان‌بر و هزینه‌بر است. اما دلیل نمی‌شود که آنها را انجام ندهیم. انجام نشدن user research استارتاپ‌ها و کسب‌وکارها را به شکست می‌کشاند. قبل از اینکه دلیل شکست را بگوییم، بهتر است تفاوت استارتاپ و کسب‌وکار را شرح دهیم. کسب‌وکارها در یک فضای رقابتی و نسبتا کم ریسک فعالیت می‌کنند. به‌عنوان مثال، یک شرکتی 0که خدمات طراحی سایت را ارائه می‌کند، یک کسب‌وکار است. ارائه خدمات خوب و قیمت‌های رقابتی به موفقیت برند کمک بسیاری خواهد کرد. یا مثلا یک تعمیرگاه خودرو، اگر همین که مغازه‌اش در جای مناسبی باشد، گران‌فروشی نکند و تخصص داشته باشد، قطعا موفق خواهد شد.
اما یک استارتاپ، با یک موضوع خاص (مثلا اپلیکیشن دیوار)، حتی اگر فرآیند دیزاین، تولید محتوا و سئو خوبی هم داشته باشد، ممکن است توسط مردم پذیرفته نشود و حتی با وجود تبلیغات، اگر نیازسنجی خوبی نداشته باشد، محکوم به شکست است. در عوض اگر این استارتاپ، در موضوعی که دنبال می‌کند موفق بشود، میزان رشد آن خیلی زیاد خواهد بود. (عمداً دیوار را مثال زدم. چون موفقیت آن را دیده‌ایم).
اگر همان شرکت دیجیتال مارکتینگ و یا همان تعمیرگاه خودرو که صرفاً کسب‌وکار هستند، در یک روز مشتریان‌شان دو برابر شود چه اتفاقی می‌افتد؟ باید نیروی کار، تجهیزات و امکانات خود را دو برابر کنند تا از پس پروژه‌ها و کارها برآیند. حالا فرض کنید، اگر در یک روز میزان آگهی‌های نرم‌افزار دیوار پنج برابر شوند. چه اتفاقی می‌افتد؟ تقریبا هیچ! شاید یک کارشناس پشتیبانی اضافه کنند. پس استارتاپ‌ها شدیدا مقیاس‌پذیر هستند و سرعت رشد بالایی می‌توانند داشته باشند. اما شروع آنها و دستیابی به نتیجه نیز دشوار است.
از این بخش می‌توانیم یک نتیجه بگیریم. اگر استارتاپ‌ها تحقیقات کاربری را انجام ندهند، به دلیل ریسک بالا، حتما شکست می‌خورند. البته کسب‌وکارها هم از انجام ندادن تحقیقات کاربری ممکن است شکست بخورند. اما با ریسک کمتر.
نکات قابل توجه، قبل از شروع تحقیق تجربه کاربری
- به دلیل هزینه‌بر بودن این روش‌ها، برخی تحقیقات و تست‌های تجربه کاربری را به صورت آنلاین و از راه دور انجام می‌دهند.
- هنگام انجام تست و تحقیق، نباید از هم تیمی استفاده کنید. افرادی که مثل شما زیر و بم نرم‌افزار را می‌دانند!
- به کاربران تقلب نرسانید! در حین فرآیند تحقیق کاربری از توضیحات اضافه در مورد روند کار خودداری کنید.
- تحقیقات کاربری و تست‌های کاربردپذیری، روش‌های مختلفی دارند. لزوماً از همه آن ها در هر پروژه‌ای استفاده نمی‌کنیم. انتخاب این روش‌ها، متناسب با نیاز پروژه و پرسونا خواهد بود.
روش‌های تحقیق تجربه کاربری
در این قسمت به برخی از روش‌های تحقیق تجربه کاربری می‌پردازیم. البته این موارد، مهم‌ترین تحقیقات هستند که در اغلب پروژه‌ها وجود دارند.
مصاحبه یا interview
مصاحبه، یک روش ارزشمند برای جمع‌آوری اطلاعات برای تحقیق تجربه کاربری است. در این روش عمده اطلاعات دریافتی کیفی است. اما می‌توانند کمی هم باشند. مصاحبه، سخت، زمان‌بر و هزینه‌بر است. البته ارزش وقت گذاشتن را هم دارد. شما در این روش، به‌صورت مستقیم با کاربران گفتگو میکنید. البته دقت کنید که انتخاب این کاربران باید در چارچوب پرسونا مشتری باشد.
- قبل از انجام مصاحبه آماده باشید! سوالات خود را آماده کنید.
- فایل صوتی را ذخیره کنید. این همه اطلاعات را که نمی‌توانید حفظ کنید یا بنویسید! این روش خوبی هست.
- مصاحبه در فضایی دوستانه و زمانی حدود زیر یک ساعت برگزار شود.
- نباید طوری سوال کنید که کاربر مجبور بشود “بله” را بدهد! سوالات ما نباید طوری باشد که کاربر را به سمتی که ما می‌خواهیم هدایت کند. در این خصوص مطالعه کتاب “تست مامان” را توصیه میکنم.
- شما بعد از انجام مصاحبه، باید یافته‌های خود را تحلیل کنید. مصاحبه حتما باید برای شما آورده داشته باشد.
نظرسنجی یا Survey
- نظرسنجی یکی از روش‌های آسان و سریع، برای جمع‌آوری اطلاعات از یک جامعه بزرگ است.
- نظرسنجی حاوی یک سری سوالات جهت ارزیابی نگرش‌ها و ترجیحات کاربر است. مانند: رضایت کاربر، پرسش NPS و …
- از ابزارهایی ایرانی مانند پرسلاین و فرمالو می‌توانید برای ساخت نظرسنجی استفاده کنید. این ابزارها ایرانی هستند، تحریم نیستند، بهینه شده و راستچین هستند. افزون بر این، نسخه‌های پولی آنها، ریالی و ارزان هستند.
- اما حداقل یک ابزار بین‌المللی برای این کار بشناسید. هاتجر و survey monkey گزینه‌های خوبی هستند.
مشاهده یا Observation
اول بگویم که این روش، با مصاحبه فرق دارد. مشاهده یکی از روش‌های تحقیق کاربری است که در آن اقدام به مشاهده و بررسی رفتار کاربر کرده و نکات مهم را یادداشت‌برداری می‌کنیم. در واقع، فرض کنید محصولی دارید و آن را به کاربر نشان می‌دهید و از او می‌خواهید که بدون توجه به چیزی، با آن محصول کار کند. مثلا یک اپلیکیشن موبایل یا یک وبسایت. حالا شما می‌توانید با مشاهده عملکرد آن شخص، یادداشت‌برداری کنید و اطلاعات زیادی جمع آوری کنید. در این روش هم ممکن است لازم بشود صدا و یا حتی اسکرین را ذخیره کنید. مشاهده به سه روش انجام می‌شود.
- روش توصیفی: در این روش، محقق هرچه را که می‌بیند، می‌نویسد. حتی ممکن است برخی از اطلاعات لازم نباشند و بعدا آن ها را حذف کند.
- روش متمرکز: در این روش، محقق صرفا موضوعاتی که برایش اهمیت دارد را می‌نویسد.
- روش انتخابی: در این روش، محقق صرفا موضوعاتی که از قبل انتخاب کرده را مورد توجه قرار می‌دهد. مثلا زمان ورود به سیستم.
گروه‌های کانونی یا Focus Group
به‌عنوان یکی از روش‌های اکتشافی کیفی در تحقیق تجربه کاربری به حساب می‌آید. در این روش، افرادی مطلع در یک حوزه تخصصی، آزادانه نظرات خود را مطرح می‌کنند. معمولا یک Moderator جلسه را مدیریت می‌کند. البته این روش، برخلاف روش‌های قبلی، آن چنان هم رایج نیست و به دلیل هزینه‌های بالا، ممکن است کمتر مورد استفاده قرار بگیرد.
با تحقیق تجربه کاربری درصد موفقیت طراحی رابط کاربری را افزایش دهید
در این قسمت از دوره طراح رابط/تجربه کاربری (ui/ux) مفهوم تحقیق کاربری، تفاوت کسب و کار و استارتاپ و در نهایت روش‌های تحقیق کاربری از جمله مصاحبه، نظرسنجی، مشاهده و گروه های کانونی را توضیح دادیم. آیا تاکنون در حین فرآیند روش‌های تحقیق تجربه کاربری با چالش رو به رو شده اید. خوشحال می شویم تجربیات خود را با ما به اشترک بگذارید. همچنین اگر سوالی در مورد این مبحث داشتید از بخش دیدگاه‌ها، از متخصصین آژانس نوآوری رسام بپرسید. موفق باشید 😍
معرفی منابع و تمرین برای این جلسه
لطفاً بدون اینکه بهانه بیاورید، مقالات زیر را با عشق و علاقه مطالعه کنید و یک خلاصه یک صفحه‌ای برای خود بنویسید. نوشتن باعث می‌شود بهتر بیاموزیم. حتی اگر از مطالب معرفی شده زیر هم سوالی پیش آمد، آن را اینجا مطرح کنید تا به آن پاسخ بدهیم. در لینک دوم، داخل مقاله نیز لینک‌هایی در خصوص روش‌های تحقیق کاربری وجود دارد که آنها نیز مقالاتی مجزا هستند. اگر مایل بودید بیشتر وقت بگذارید، آنها را هم بخوانید.
https://www.interaction-design.org/literature/topics/user-research
https://www.nngroup.com/articles/which-ux-research-methods
44 پاسخ
سلام مجدد. منظور فایلی هست که برای تحقیق کاربری برای نمونه از روش ارایه میدین در واقع سوالاتی که از ذی نفعان باید پرسیده بشه. ممنون میشم.
درود بر شما. وقت بخیر
فایل فیگجم رو می‌فرمائید؟ نه اون رو برای انتشار قرار نداده‌ایم. چون دیتای آن ممکن است برای افرادی که تازه شروع کردند کمی گمراه‌کننده باشد. ولی فایل pdf مستندات آموزشی و فایل draft پروژه ui رو گذاشته‌ایم.
موفق باشید.
باسلام ممنون از محتوای عالی، مختصر و قابل فهم.
همچنین منابع انگلیسی معرفی شده هم بسیار کامل، کارآمد و تکمیل کننده صحبت های شما بودن.
درود بر شما نفیسه جان. وقت بخیر
سپاس از لطف و مهربانی و همراهی شما. امیدوارم مفید و کمک‌کننده باشد.
موفق باشید.
با سلام. ممنون از آموزش عالیتون ممکن هست که فایل ارایه این جلسه رو در دسترس ما هم قرار بدین؟
درود بر شما. وقت بخیر
چند روز قبل آپلود کردم مهشید جان. جلسه اول دوره تشریف ببرید و دانلودش کنید.
موفق باشید.
بسیار عالی و درجه یک
درود بر شما. وقت بخیر
سپاس از لطف شما عرفان جان. شاد و سلامت باشید همیشه.
موفق باشید.
آموزش پرسلاین رو هم دوست داشتم ممنون استاد بزرگوار
درود بر شما. وقت بخیر
سپاس از شما زهرا جان. عالیه و امیدوارم همین‌طور خوب پیش بروید و نتایج عالی بگیرید.
موفق باشید.
سلام استاد وقت شما بخیر، خیلی ممنونم بابت آموزش خوبتون.
من تازه شروع کردم و شما اولین نفری هستید که آموزش رو باهاش شروع کردم
سوالی که دارم اینه که تمرین هایی که می‌فرمایید انجام بدیم برای هر ویدیو کجاست؟
از کجا بدونیم چه تمرینی رو باید برای اون جلسه انجام بدیم؟ و اینکه آیا میشه براتون فرستاد تمرین‌هارو؟
درود بر شما. وقت بخیر
تبریک به شما. نرم‌افزار فیگما تغییرات زیادی داشت از یک و نیم سال اخیر تا به حال. دوره ما حدودا دو سال قبل تولید شده بود. من مجدد آن را تهیه کردم اما هنوز به صورت صد در صدی کامل نشده. تا جلسه 22 بروز کردم تا به امروز. تا پایان تیر بقیه هم درج خواهد شد. بنابراین فعلا ویدئوهارو ببینید (توی خود ویدئو در هر جلسه عملا بیان کردیم که افراد چه باید بکنند).
موفق باشید.
با سلام خدمت شما استاد بزرگوار
واقعا توضیحاتتون خیلی کامله، مثال‌هایی که مطرح میکنید باعث درک بهتر مطالب میشه و هیچ توضیحی رو دریغ نمی‌کنید.
خیلی ممنون بابت این دوره‌ی با ارزش.
درود بر شما. وقت بخیر
سپاسگزارم از لطف و مهربانی شما مهشید جان. امیدوارم محتوای ما مفید واقع بشود.
سلامت باشید همیشه. موفق باشید.
سلام وقتتون بخیر با توجه به وضعیت اینترنت کسی تا حالا با این وضع تونسته به سایت فیگما وصل بشه؟ راه کاری هست بهمون بکنید؟
درود بر شما. وقت بخیر
سخت باز می‌شود. اگر اتفاق خاصی رخ ندهد روزهای پیش رو، بهتر می‌شود و می‌توانیم به آن دسترسی داشته باشیم.
موفق باشید.
سلام استاد خسته نباشید به نظر شما بهتر نیست که بخش های ui ux رو با هم پیش بریم یعنی از جلسه اول و سیزده شروع کنیم
درود بر شما. وقت بحیر
نه. بهتر است به ترتیب جلو برویم. مگر اینکه کسی به هیچ عنوان نخواهد قسمت‌های ابتدایی را ببیند و بخواهد صرفا آموزش‌های ui را ببیند.
موفق باشید.
عالی بود
مدت ها بود که همچین آموزش جامعی ندیده بودم
خوشحالم که با سایت شما آشنا شدم
سپاس از بزرگی شما
درود بر شما. وقت بحیر
سپاس از لطف و همراهی و مهربانی شما دوست عزیز.
موفق باشید.
سلام خسته نباشید. مثلا پرسشنامه پرس لاین رو کجا می تونیم با مردم در اشترک بگزاریم
درود بر شما. وقت بحیر
در منوی افقی بالای پنل پرسلاین (بعد از اینکه روی پروژه مدنظر کلیک کردید و وارد پروژه خودتون شدید) گزینه‌های ایجاد، طراحی، تنظیمات، ارسال و گزارش دیده می‌شود. روی گزینه ارسال کلیک کنید و لینک را کپی کرده و برای هر شخصی که احساس میکنید در چارچوب پرسونای شما وجود دارد ارسال کنید تا شرکت کند.
موفق باشید.
سلام ممنون از شما و اموزش های خوبتون.
من الان یکم سردرگم هستم! آیا واقعا برای اینکه یک طراح یو ای بشیم باید این چیز های رو بلد باشیم مثلا برای انجام یک پروزه نیاز هست این همه مراحل رو طی بکنیم؟
درود بر شما. وقت بحیر
اگر کسی صرفاً کارش ui باشد، طبیعتاً کارهایی مثل پرسونا، تحقیق کاربری، معماری اطلاعات، دسترسی پذیری و برخی موضوعات ux ای دیگر رو انجام نخواهد داد. اما حتما آموزش‌ها رو ببینید و تمرین کنید. بدیهی است که اولش سخته. اما اطلاعات شما از ux در خود ui هم به شما کمک خواهد کرد. درسته که قصد تمرکز بر ui رو دارید. اما در حد همین دوره دست کم، سایر موضوعات رو هم تمرین کنید. اما بعدا میشه در آن گرایش مدنظر خودتان یعنی ui تمرکز کنید.
موفق باشید.
سلام و درود استاد گرامی
اول خیلی ممنونم از اینکه دوره ای به این با کیفیتی در اختیار ما گذاشتید قطعا کار بزرگی در حق تفرادی که دنبال رشد هستند کردید
و اینکه یک سوال برام ایجاد شده
داخل ویدئوی اول این جلسه تفاوت کسب وکار و استاراپ رو توضیح دادید . این که من متوجه شدم درسته؟ :
اگر کسب و کار رو یک موضوع رایج و رقابتی در نظر بگیریم مثل خرید و فروش کولر مثلا و استاراپ رو چیزی مثل اسنپ ایا ایده دومی که وارد بازار میشه مثل تپسی دیگه کسب وکار محسوب میشه یا اونم استارت اپه؟ از این بابت میگم که احتمالا داره از ایده موجود استفاده میکنه و فقط پوینت های رقابتی ایجاد میکنه که شبیه تعریف کسب و کاره
درود بر شما. وقت بخیر
من شنیدم تپسی زودتر از اسنپ شروع کرده بوده (البته راستش مطمئن نیستم) اما خب فرض رو بگذاریم که ابتدا اسنپ بوده و بعد تپسی آمده. در واقع هر دو، موقع شروع منطق استارتاپی داشتن. به‌نظرم لزوماً نمی‌توان گفت که استارتاپ حتما باید با یک ایده جلو بیاید. چون همان موقع هم که اسنپ و تپسی شروع کردن تاکسی اینترنتی در دنیا وجود داشت. البته وجود یک دیده (اعم از داخلی و بین‌المللی) جز مواردی هست که می‌توانیم بگوئیم حتما استارتاپ هستن. اما خب برخی از استارتاپ‌ها هستند که عملا دارند چیزی رو اجرا می‌کنند که باز هم قبلا اجرا شده و لزوما یک ایده نیست. (فرض کنید در خود ایران هم اجرا شده باشد). بنابراین باز هم می‌توانند منطق استارتاپی داشته باشند. مثلا داشتن محصول، شکل گرفتن تیم، میزان خطر پذیری و فرضیات، مدل سرمایه گذاری، ایجاد مزیت رقابتی (دقیقا موضوعی که شما اشاره فرمودید) و…
موفق باشید.
با سلام و خسته نباشید و عرض تشکر بابت محتوا و دوره خوبتون.
یه سوال، این مقالات و تمرین های تئوری UX که داخل این ویدیو و ویدیوی جلسه قبل بهش اشاره کردین رو کجا قرار دادید؟
درود بر شما. وقت بحیر
هنوز همه محتواهای بروز شده را درج نکرده‌ام. علی‌الحساب مقالات و محتواهای سایت nngroup.com رو بخوانید. خصوصا کانال یوتیوب خوبی که داره.
موفق باشید.
استاد سلام فایلی که دارید تدریس میکنید رو میتونید ارسال کنید؟؟
درود بر شما. وقت بحیر
بله حتما. در کامیونیتی فیگما وجود دارد. بعدا در دوره خودم هم لینکش رو درج خواهم کرد. سرچ کنید pooya creative agency میادش.
موفق باشید.
با درود و تشکر فراوان از محتوای با ارزشی که ارائه می دهید. در صورت امکان، قابلیت دارک مود را هم به وبسایت اضافه کنید.
درود بر شما. وقت بخیر
سپاس از لطف و همراهی و مهربانی شما. چشم. اتفاقا قرار است محتوای دوره را مجدد بروز کنیم. چند ماهی زمان می‌برد اما خیلی بهتر نیز خواهد شد.
موفق باشید.
سلام و خسته نباشید خدمت شما
استاد یه سوال حالا شاید ساده باشه ولی چجوری میشه نتایج پرسشنامه در پرسلاین رو (مثلا اون نمودارهایی که داره) رو دانلود کرد تا مثلا در جدول دیزاین پروسس مون در فیگجم بیاریمش. هرکاری کردم نتونستم جایی پیدا کنم؟
درود بر شما. وقت شما بخیر.
داخل پرسلاین اتفاقا یک بخشی هست که آمارها را نشان میده. آنجا میشه خروجی هم تهیه کرد. در بدترین وضعیت حتی اگر خروجی، از نظر شما مطلوب نبود، می‌توان اسکرین شات از آنها گرفت و توی فیگجم انداخت. خود ابزار پرسلاین هم به یک سری ابزار مانند گوگل شیت و… می‌تواند وصل بشود اما این موضوع در قابلیت پولی آن قرار دارد.
موفق باشید.
خیلی عالی و با ارزش هست که این دوره ها را با این کیفیت بالا به اشتراک می‌گذارید مخصوصا هم ویدیو و هم محتوا متنی رو کنار هم گذاشتید دیگر نیازی به یاداشت کردن از روی فیلم باقی نمیمونه. باعث افتخار هست که این روش آموزشی با این کیفیت در ایران هم مرسوم می شود. موفق باشید. تشکر میکنم
درود بر شما. وقت بخیر
از لطف و مهربانی شما سپاسگزارم. خوشحالم اگر مفید واقع بشود.
موفق باشید.
سلام با تشکر از شما به خاطر این دوره عالی
فکر میکنم جای objective و subjective اشتباه درج شده
البته شرمنده جسارت میکنم. من دانشجوی ارشد زبان انگلیسی هستم و چند کورس روش تحقیق گذراندم برای همین خواستم اشاره ای کنم شاید مفید باشه برای از این هم بهتر شدن دوره
درود بر شما. عمیقاً تبریک می‌گویم.
چسم بررسی میکنم و سپاسگزارم.
چقدر خوب. امیدوارم عالی پیش بروید. اتفاقا درگیر آزمون زبان برای آزمون جامع و پایان‌نامه دکتری هستم. سخت هست اما حسابی باید خواند.
سپاس از شما.
سلام وقت بخیر من قبلا دوره UX/UI را گذرانده ام و دوره های شما را جهت یاداوری میبینم بسیار عالی هستن. چطور می توانم گروهی را پیدا کنم که بتوانم جهت کارآموزی برای بهتر شدن کارم و بالارفتن اعتماد به نفس کاریم پیدا کنم
ممنون میشم راهنمایی بفرمایی
درود بر شما. وقت شما بخیر
سپاس از شما.
اگر خواستید به آیدی تلگرام داخل فوتر پیام بدهید من لینک چند گروه را خدمت شما ارسال میکنم.
موفق باشید.
استاد از شیوه بیان عالی و مفهومی‌‌تون هم در متن و هم در ویدئو تشکر میکنم .
درود بر شما دوست گرامی
سپاسگزارم از لطف شما. امیدوارم که کمک کننده باشد.
موفق باشید.
سلام خدمت استاد گرامی بسیار ممنونم از محتوای ارزشمند شما مخصوصا که محتوا علاوه بر ویدیویی بصورت متنی قرار گرفته برای نت برداری از آموزش عالیتون بسیار مفید هست
درود و سپاس از لطف شما خانم هاشمی
سپاس از لطف و همراهی شما.